Opstaan voor Scapino

Natuurlijk: niemand is onmisbaar. Maar sommigen zijn wel onvervangbaar. Dat geldt zeker voor Scapino Ballet Rotterdam, Nederlands oudste dansgezelschap, dat bijna overal in Nederland volle zalen trekt. Van Heerlen tot Zaandam, Tilburg tot Enschede, Alkmaar tot Zwolle, Haarlem tot Drachten. De Raad voor Cultuur maakt volgens ons, directies en programmeurs van meer dan de helft van de theaters in Nederland, een kapitale fout met zijn advies om Scapino Ballet Rotterdam uit de Basisinfrastructuur (BIS) te weren en het succesvolle gezelschap onder leiding van Ed Wubbe de komende vier jaar geen structurele landelijke subsidie toe te kennen.

Wie Scapino wegsnijdt, vernietigt de ruggengraat van de dansprogrammering in de grote zaal. Opvolging van het Raads-advies brengt onherstelbare schade toe aan onze programmering, onze jarenlange, zorgvuldige publieksopbouw voor dans en het hele dansbestel. ‘Scapino trekt in de grote zaal heel veel publiek,’ benadrukt Simone Kratz, artistiek manager in Enschede. ‘Uit die vijver van toeschouwers kan ik weer mensen verleiden naar iets experimenteels te gaan zoals Club Guy & Roni. Voor die niches heb ik wel eerst het brede profiel van Scapino nodig.’ Geen ander gezelschap genereert met enerverende dans van hoge kwaliteit in zo veel zalen zo veel publiek: 80.000 bezoekers in 75 theaters. Scapino’s multidisciplinaire aanpak, zoals met circus en live muziek, is bewezen succesvol en zorgt voor grotere toegankelijkheid en verbreding en verjonging van doelgroepen.

Wij weten: ‘de dansbezoeker’ bestaat niet. Iemand begint bijvoorbeeld bij Introdans, bij ISH of bezoekt een romantisch ballet rond kerst. Vervolgens prikkel je hem of haar om naar Pablo van Scapino te gaan, van de Spaanse choreograaf Marcos Morau. Dat legt weer een voedingsbodem voor de kwetsbare dans van Conny Janssen Danst en de experimenten van Ann Van den Broek en Arno Schuitemaker. Zo bouwen wij consequent aan ons programma en ons publiek voor dans.

‘Er zijn sowieso te weinig dansgezelschappen in Nederland die reizen met een sterk dansaanbod voor de grote zaal en toeschouwers trekken uit alle gelederen, jong, oud, dansliefhebbers en nieuwsgierigen.’ aldus Laura Marcus, schouwburgprogrammeur in Haarlem. ‘Zonder Scapino mist ons publiek een kwart van de dansavonden. Een enorme verschraling.’
Scapino bespeelt niet alleen Rotterdam, Randstad en grote steden. Het gezelschap heeft een sterke positie in kleine en middelgrote steden waar hedendaagse dans vaak een minder vanzelfsprekende plek heeft. Expressieve Scapino-dansers zoals Bonnie Doets en Mischa van Leeuwen spreken een groot en jong publiek aan. De educatieprojecten vergroten het begrip en de waardering. Dat wordt versterkt met bijdragen aan allerlei initiatieven, variërend van opera in Enschede, masterclasses in Heerlen tot amateurdansprojecten in Alkmaar.

De dansexperts van de Raad voor Cultuur gaan voorbij aan wat ons publiek als vernieuwing ziet en accepteert. Bij Scapino gaat innovatie hand in hand met kwaliteit en publieksverwachting. De groep introduceert in onze zalen al jarenlang succesvol nieuwe namen, nieuwe vormen en nieuwe cross-overs. Het mag niet zo zijn dat het ondernemende Scapino wordt afgestraft omdat de groep het in samenwerking met onze theaters zo goed doet. De signatuur is eigen, aanvullend op die van Nederlands Dans Theater en Introdans. Het Nationale Ballet reist slechts beperkt.
We begrijpen de hang naar vernieuwing in het Raads-advies en zien de enerverende en opzienbarende Club Guy & Roni óók graag in onze zalen. Maar voor meer experiment en innovatie in de dans is extra financiële ruimte nodig, zoals een vijfde dansgezelschap in de BIS. Het zou een onherstelbare fout zijn hier een succesvol en belangrijk gezelschap voor te slachtofferen. Laten we wel wezen: vijf dansgezelschappen is geen overdreven luxe, en beter in balans met het aantal theatergezelschappen, jeugdgezelschappen en muziekensembles in de BIS.

Angelique Finkers benadrukt dat Scapino ‘onmisbaar is voor het Zaantheater’. En Anna Bouwman van Zwolse Theaters gunt iedere nieuwe generatie een voorstelling van dit gezelschap, want: ‘Scapino gaat al generaties mee en blijft modern.’

Dus beste minister, beste leden van de Tweede Kamer, namens die 75 podia en al hun publiek heb ik een dringend verzoek: kom in beweging, denk buiten de door uzelf bedachte kaders en kies voor een sterk dansveld. Luister naar publiek en podia en behoud Scapino.

Mijn betoog verscheen op 10 juni 2020 in de Volkskrant namens vrijwel alle podia waar Scapino in Nederland speelt.