 |
| Paauw Fotografie - www.gerdienwolthauspaauw.com |
Het was al laat en veel donkerder dan anders, toen ik maandag van de Studiozaal naar huis liep. Kwam zeker door die kerstverlichting. Ik werd staande gehouden door een nogal morsig type. Hij had free-cards uit een rek gehaald bij eetcafé Meesters en bood me die nu te koop aan. Hij mompelde iets van een maaltijd en een dak boven zijn hoofd. Een kaart kostte twee euro. Ik kocht ‘m zonder te twijfelen. Nu moet ik hem nageven dat zijn actie perfect getimed was. Ik was namelijk net bij de Straatmonologen geweest. Een voorstelling die door Traverse werd vertoond om, in navolging van de Eindhovense collega’s, zelf tot een theaterproductie met daklozen te komen.
Die avond vertelden vijf mensen een persoonlijk verhaal met veel strijd en tegenspoed. Monologen over alcoholverslaving, huiselijk geweld en prostitutie. Waargebeurde misère, verteld met de nodige gêne. Dat is wel even andere koek dan ik in het theater gewend ben. Al wordt er bij ons heel wat afgeleden op het podium, de afspraak is wel dat het allemaal nep is. Of het nu de talloze moorden zijn bij Shakespeare of de dronkenschappen bij Eugene O’Neil. Elke acteur, iedereen in de zaal weet het: wij doen hier maar alsof. Dus is het wel even slikken als het plots allemaal echt is.
Terugblikken, het is onvermijdelijk zo vlak voor het einde van het jaar. Maar vrees niet, ik ga geen lijstje fabriceren met hoogtepunten. Dat is voor zo’n bedrijf als Theaters Tilburg trouwens überhaupt schier onmogelijk. Met meer dan 500 activiteiten en ruim 170.000 bezoekers zie ik gegarandeerd iets over het hoofd dat wellicht voor een ander het mooiste moment van het leven is geweest. Maar goed, toen ik mijn geestesoog zo eens langs alle gebeurtenissen liet gaan was er wel degelijk iets dat de boventoon voerde. Leen Braspenning, de artiest op kot van Het Zuidelijk Toneel, had het vorig jaar bij haar voorbereidingen voor haar voorstelling rond Peerke Donders al in de gaten. Ze voorvoelde dat nog voor onze nieuwe koning het door zijn eerste minister bedachte woord ‘participatiesamenleving’ uitsprak bij zijn kroning.
2013 draaide wat mij betreft om de nieuwe barmhartigheid, om begrip en zorg voor een ander. Met zo’n project als de Quiet 500, waarin de armste Tilburgers in beeld worden gebracht, als verlicht uithangbord.
Wellicht zit Scrooge in ons onderbewustzijn. Wij hebben er anders een fraaie gewoonte van gemaakt om zo rond kerst wat minder zelfzuchtig te zijn dan in de rest van het jaar. Morgen mag ik bij de kerstborrel van Theaters Tilburg spreken met Pater Poels. Als er één Tilburgs icoon is van de zorgzame samenleving, dan is hij het wel. Veel medewerkers hebben afgezien van hun kerstpresentje, zodat ik dat in hun naam weer mag doorgeven. Petje af voor deze man, die net als Peerke destijds, leeft ten dienste van een ander. Ik hoop dat hij volgend jaar onze eregast wil zijn als de cliënten van Traverse hun eigen versie van de Straatmonologen vertolken op ons podium. Al moeten we dan wel wat eerder beginnen. De oude man moet op tijd naar huis en naar bed. Bij nacht en ontij fietst hij door de stad om mensen te helpen die in de marge van onze welvaartsmaatschappij zijn beland. Het daglicht is te fel om de monden te kunnen voeden die er het minst om schreeuwen.
