zondag 28 februari 2016

Niet meer bang zijn

Kan je een maatschappij ook wrichten, in plaats van ontwrichten? Die vraag stelde Theo Maassen zichzelf afgelopen weekend tijdens de try-out van zijn nieuwe show in de studio. Hij maakt zich boos omdat we ons collectief angst aan laten jagen door de media. En vooral ook dat radio, tv, kranten en internet zich er überhaupt voor lenen om dagelijks een bulk aan negatieve berichten over ons uit te storten. En ons daarmee bang te maken. Bang voor een oorlog met islamitische extremisten in het midden-oosten, bang voor de golf aan vluchtelingen die huis en haard verlaten om duizenden kilometers verderop door ons in caravans en tochtige tenten te worden opgevangen. Omdat die angst ertoe leidt dat we ons in dit land behoorlijk raar zijn gaan gedragen wil Maassen dit grondig aan de kaak stellen. Met humor uiteraard, want dat is volgens hem nu eenmaal de hoogste vorm van kunst.

Theo Maassen is bezig om een uiterst relevant programma te maken, dat is hem wel toevertrouwd. De komende weken oefent hij zijn teksten links en rechts uit in kleine zalen, om dit najaar bij ons terug te komen met zijn voltooide werk. Ik zie er naar uit. Ik ga er hier niet teveel over zeggen, dat komt wel zodra hij zelf van mening is dat zijn voorstelling klaar is. Achteraf mocht ik met hem een biertje drinken en hadden we het er over hoe je angst kan bestrijden. Het is net als met spinnen of slangen stelde hij, gewoon de confrontatie aangaan en ervaren dat het veel minder eng is dan je dacht. En als er iets is waar Theo niet bang voor is, dan is dat het wel, de confrontatie aangaan.

Onze podia bieden de laatste tijd (en ook de komende tijd trouwens) veel voorstellingen die reflecteren op de actualiteit. Die ons een spiegel voorhouden en heikele kwesties relativeren en becommentariëren. Zo zat ik vorige week samen met onze burgemeester smakelijk te lachen bij De Revisor van Het Nationale Toneel. Een voorstelling waarbij regisseur Theu Boermans een nogal vrije en humoristische  interpretatie heeft gemaakt van de teksten van Gogol. Met een volslagen corrupt college van burgemeester en wethouders, buurtbewoners die in opstand komen tegen de plannen voor een AZC en een knuffelvluchteling die ondanks alles toch mag blijven in dat van angst voor overheidscontrole sidderende dorp in Brabant.

Ook zonder tekst kan je op de crisis reageren waarin de wereld zich lijkt te bevinden. Morgen hebben we Ballet de Marseille te gast met Extremalism. Die dansvoorstelling gaat over de reactie van de mens op extreme omstandigheden en over hoe je overleeft in een heel minimale setting. Die drie voorstellingen zijn daarmee voor mij alleen maar een onderstreping van het belang van de podiumkunsten in de huidige tijd. Of het nu dans, toneel is of cabaret, elke kunstvorm helpt je om in te zien dat je niet alleen staat in je angsten en je twijfels. Van huiselijke terreur tot mondiale geweldsvraagstukken.

Tegelijk met de voorstelling van Theo Maassen was er in de grote zaal een tribute rond het album Songs in the key of life van  Stevie Wonder uit 1976. En als je zou denken dat het hier om puur muzikaal amusement draaide, een nostalgische 'trip down memory lane', dan heb je het mis. Bizar hoe actueel muziek kan blijven. Lees ter illustratie eens de eerste coupletten van het openingsnummer Love’s in need of love today

Good morn or evening friends
Here's your friendly announcer
I have serious news to pass on to everybody

What I'm about to say
Could mean the world’s disaster
Could change your joy and laughter to tears and pain

It's that, love's, in need, of love today
Don't delay, send yours in right away
Hate's goin' round, breaking many hearts
Stop, it please, before it's gone too far

Ik weet niet of het kan. Een maatschappij wrichten, weer in de juiste ordening brengen zoals je een arm uit de kom met kracht kan terugduwen. Want we weten echt niet hoe het anders moet. Oorlog en ellende is van alle tijden en zal niet stoppen met een muziekje hier en een dansje daar. Maar toch, al helpt het ons samen alleen maar om niet bang te zijn voor de wereld waarin we leven, dan hebben we stiekem toch weer wat orde op zaken gesteld.